Ở độ tuổi này, khả năng nhận thức và học hỏi của trẻ rất nhanh, rất cao và mang tính tổng quát. Trẻ đặc biệt nhanh nhạy trong việc quan sát và bắt chước lời nói, hành vi, thái độ của mọi người xung quanh. Những điều trẻ học hỏi từ người lớn chính là những hiểu biết ban đầu của trẻ về thế giới. Vì vậy, người lớn cần chú ý các hành vi, lời nói và tình cảm của mình để làm gương cho trẻ, tránh để trẻ học theo những cử chỉ thiếu văn minh, không chuẩn mực.
Theo tâm lý trẻ 2 tuổi, bé rất tò mò đối với các sự vật xung quanh, nhất là các hiện tượng trong tự nhiên. Trẻ sẽ khám phá thế giới xung quanh mình thông qua các trò chơi. Bằng những trò chơi đa dạng và ngày càng mang tính phức tạp, trẻ bắt đầu hiểu được thế nào là kích thước, hình dạng, âm thanh và sự vận động của các sự vật. Thông qua đó, các khả năng quan sát, tưởng tượng của trẻ được kích thích phát triển vượt bậc.
Khi trẻ được 2 tuổi, khả năng ngôn ngữ của trẻ phát triển rất nhanh chóng. Trẻ đã hiểu rõ lời người lớn nói và cũng nhanh nhẹn làm theo các hiệu lệnh. Trẻ rất thích giao tiếp với bạn bè và người lớn để được hỏi, được nói chuyện và được bắt chước. Vì còn đang tập nói những câu dài nên trẻ chưa thể diễn đạt được hết những mong muốn, suy nghĩ của mình với người lớn.
Theo tâm lý trẻ 2 tuổi, bé sẽ muốn tự mình làm mọi thứ từ ăn uống, tự mang giày, dép cho đếnviệc chọn đồ và mặc quần áo. Nhu cầu độc lập này của trẻ phát triển mạnh mẽ, hoàn toàn phù hợp với sự phát triển kỹ năng vận động của trẻ. Tuy nhiên do trẻ chưa suy nghĩ được một cách hợp lý nên bạn sẽ nhìn thấy rõ sự nỗ lực, vụng về đáng yêu của bé.
Một số bé có thể “thích cãi lời” bằng cách làm ngược lại những gì bạn yêu cầu, bé cũng có thể lăn lộn trên sàn nhà ăn vạ nếu mẹ không chiều chuộng như ý mình muốn, bé có thể khăng khăng đòi hỏi một thứ gì đó…Các đòi hỏi của bécó thể khiến bạn bực mình, giận dữ.
Khi bé có những phản ứng như vậy, mẹ đừng vội la mắng, cũng đừng trách phạt bé dù bạn có bực mình đến thế nào. Điều tốt nhất nên làm lúc này là mẹ phải giữ bình tĩnh, đến gần bé, giúp con giải tỏa cảm xúc của mình. Một vòng tay ôm và một bờ vai để bé dụi đầu vào, có thể bé sẽ khóc vì ấm ức khi không được đáp ứng nhu cầu… nhưng tất cả những gì bạn cần làm lúc này là để bé cảm thấy dễ chịu hơn. Bạn cũng có thể làm bé xao nhãng bằng cách “đánh trống lảng”, lái bé sang một trò chơi, một câu hỏi vui vẻ hoặc đưa bé một món đồ chơi nào khác.